İNGİLTERE’DE VAKA SAYILARI ARTTI. ORADA DA HAKİM VARYANT DELTA MI?
İngiltere’de vaka sayıları aşılama oranları yükseldiğinde binlere düşmüştü ama son zamanlarda 11 binlere çıktı. İlk başlarda sebebin kurallara uymama, kısıtlamaların kalkması olduğu düşünülüyordu ama bunun nedeninin Delta varyantı olduğu anlaşıldı.
İngiltere’de yeni vakaların yüzde 90’ından fazlası Delta varyantından oluşuyor. Bu nedenle İngiltere normalleşmeyi erteledi. Delta varyantı, Alfa varyantına göre yüzde 60 daha bulaştırıcı ve bir kişi, ortalama üç kişiye bulaştırabiliyor ve süper bulaştırıcı olabiliyor. Daha ciddi hastalığa yol açtığına yönelik bilgiler de var; İngiltere’den gelen veriler hastaneye yatış riskinin Alfa varyantına göre iki kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Daha ciddi hastalığa yol açtığı belirtiliyor ama daha destekleyici çalışmalara da ihtiyaç var.
DELTA VARYANTI EN ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜYOR?
Çok kesin olan bir şey var ki; yeni vakaların çoğunluğu çocuk ve genç erişkin. Bu kişilerin büyük çoğunluğu aşısız ve tek aşılı.
DELTA VARYANTI ŞU ANA DEK KAÇ ÜLKEDE TESPİT EDİLDİ?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Delta varyantı, 92 ülkede görülüyor. Bunların içerisinde bizi en çok ilgilendiren ülkeler Rusya ve İngiltere. Rusya Moskova’da Delta varyantı nedeniyle vaka sayıları üçe katlandı. Rekor sayıda vakaya ulaşıldı. Yeni vakaların yüzde 90’ı yine Delta varyantı. Dünyaya yayıldığı ortada. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’ne göre şu anda Türkiye’de Delta varyantı yüzde 3.4 olarak görülüyor. Ama çok bulaşıcı bu varyantın, bizim ülkemizde de yayılması ve hakim olma olasılığı çok yüksek.
DELTA VARYANTI NASIL BU KADAR YAYILDI?
Delta varyantı en çok seyahatle bulaşıyor. Hindistan’dan İngiltere’ye çok fazla insan geldiği için İngiltere’de bu kadar arttı. İngilizler de Portekiz’e bulaştırdı. Şu anda Portekiz’de Delta varyantı oranı yüzde 70’lere çıkmış durumda ve vaka sayıları da beş kat arttı.
TURİZMİN AÇILMASI BİZDE DE DELTA VARYANTININ ARTMASINA ZEMİN HAZIRLAR MI?
Turizm açılıyor, özellikle Rusya’dan gelecek turistlerle bizim için de aynı durum söz konusu olabilir. Uzmanlara göre, 500 kişi geldiğinde bunlardan en az birinin Delta enfeksiyonu geçirmesi ve süper bulaştırıcı olması olasılığı var. Bu da Türkiye’de de çok kısa sürede Rus ve İngiliz turistlerden artış olacağını gösteriyor. Temmuz ortasındaki kurban bayramı tatilindeki insan hareketliliği artışı da Delta varyantının artacağının işareti
DELTA VARYANTININ TÜRKİYE’DE ARTMASI NASIL ENGELLENİR?
Bu durumun engellenmesinin çok kolay olduğunu düşünmüyorum. Rusya’dan ve İngiltere’den gelenlerden PCR istenmesinde ve önlem alınmasında çok büyük yarar var. Bu, varyantın daha az girmesi için bir fırsat olur. Yayılmayı çok önlemez ama erteler. Bu da aşılama için bize zaman kazandırır; ama tamamen durduramayacağımız ortada. Bu nedenle en iyi çözüm; en kısa sürede olabildiğince insanı aşılamak.
Aşılananların büyük kısmı tek doz aşılı. Tek doz aşılı kişilerde Delta’nın neden olduğu hastalığa karşı koruyuculuk oranı ancak yüzde 33’tür. İstenilen düzeyde değil ama iki doz yapıldığında yüzde 88’lere, hastaneye yatışları önlemede yüzde 96’ya çıkıyor, ölümleri engellemede de çok etkili ama BioNTech aşısı tek doz yapıldığında Delta varyantına karşı koruyuculuk sağlamıyor.
BİONTECH AŞISINDA İKİ DOZ ARASINDAKİ SÜRENİN KISALTILMASI FAYDA SAĞLAR MI?
Ülkemizdeki aşı programında değişiklik yapılması lazım. Delta varyantı bizde de artarsa diye dozlar arasındaki bekleme süresi altı haftadan üç veya dört haftaya indirilmeli. Delta varyantı aşılanmayı çok daha önemli bir hale getirmiştir.
NE YAPMALIYIZ?
“Aşı yaptırdım” diye rehavete kapılmayın. İkinci aşınız yapılıncaya kadarki süreçte çok sıkı korunun. Mesafenin de 1.5 metre değil iki metre olması lazım. Maske takma, el yıkama ve havalandırma gibi kurallara daha sıkı uyalım çünkü Delta varyantı sıkıntılı.
