Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki uzmanlar tarafından yapılan bir araştırma, küresel bunama vakalarının 2050 yılına kadar 57,4 milyondan 152,8 milyona yani neredeyse üç katına çıkacağını ortaya koydu. Ancak hastalardaki artış oranının, dünyanın farklı bölgeleri arasında değişiklik göstermesi bekleniyor. Yaşlanan nüfus nedeniyle vakaların, Batı Avrupa’da yüzde 75 artması, Kuzey Amerika’da ise iki katına çıkması öngörülüyor. En büyük artışın beklendiği coğrafya ise, yüzde 375 ile Kuzey Afrika ve Orta Doğu. Türkiye’de ise halihazırda 600 bin aile bu hastalıkla mücadele ediyor.
Türk Nöroloji Derneği Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Görsev Yener, Lecanemab’ın Alzheimer’ın yenilebileceği ve hatta bir gün tedavi edilebileceği konusunda ilk kez iyimserlik yarattığını vurgulayarak, “Ancak henüz sonuçlar beklentileri karşılamaktan çok uzak. Yine de Alzheimer’da hedeflenen amiloid dışında, başka peptid birikimlerine karşı karma tedavilerin geliştirilmesi için ilk adım, bu ilaç olabilir” ifadelerini kullandı.
HASTALIĞI DURDURMUYOR, YAVAŞLATIYOR
Lecanemab hastalığı durdurmak yerine yavaşlatsa da bir tedavi seçeneği sunan ilk ilaç.
Sonuçları New England Journal of Medicine’de yayımlanan araştırmaya, erken Alzheimer teşhisi konmuş 50 ila 90 yaş arası 1.795 hasta katıldı. Hastaların yarısına Lecanemab, yarısına ise plasebo verildi. Ardından ilacın etkileri; demansın şiddeti, unutkanlık, ilişki sorunları, problem çözme becerileri ve bağımsız yaşama becerisi gibi semptomları dikkate alan klinik bir ölçek kullanılarak puanlandı.
Sonuçta, hastalığın 18 aylık çalışma süresi boyunca her iki grupta da ilerlediği, ancak ilacı kullananlardaki ilerleme düzeyinin plasebo grubundakilere kıyasla geride kaldığı tespit edildi.
Buna ek olarak beyinlerindeki amiloid birikimlerini görmek amacıyla katılımcılara kan testleri ile beyin taramaları yapıldı ve burada da çarpıcı bir sonuç elde edildi: Lecanemab kullananlarda amiloid seviyelerindeki düşüş o kadar etkili olmuştu ki bazı katılımcılar Alzheimer teşhisi için belirlenen sınırın bile altında kalmıştı.
Ancak şu nokta unutulmamalı: Bu testler, hastalığın hafızanın kaybolduğu ileri evresindeki hastalar üzerinde gerçekleştirilmedi. Bir başka deyişle ilaç, hasarı tersine çevirmek yerine sadece gerilemeyi yavaşlattığından, Lecanemab’ın ileri evre hastalarda herhangi bir iyileşme sağlayıp sağlayamayacağı henüz bilinmiyor.
İlacı kullananlar ile plasebo kullananların hafıza, problem çözme ve günlük aktiviteler gibi işlevlerini değerlendiren 18 puanlık ölçekte, iki grup arasında sadece yarım puan fark olduğunun altını çizen Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, “Yüzde 27 olarak belirlenen bu oran tatminkâr değil. Ayrıca ilacın diğer demans türlerinde de ne gibi etkiler göstereceği henüz bilinmiyor. Ancak Alzheimer’ın tedavisinin bulunmasının, yıllardır arkeologların aradığı meşhur firavun Akhenaton’un lahdinin bulunmasından bile daha fazla heyecan uyandıracağı kesin. Sonucu ne olursa olsun yapılan bütün bu araştırmaların neticeye giden yolda önemli kilometre taşları olduğuna inanıyoruz” açıklamalarında bulundu.
ALZHEIMER HASTALARININ BEYNİNDE BİRİKEN PROTEİN İLK OLARAK 1989’DA TANIMLANDI
İlacın toksik prote
inleri ortadan kaldırdığını ve hastalığın ilerleyişini yavaşlattığını gösteren deneme sonuçlarının temelinde, İngiliz bilim insanlarının 30 yıl önce elde ettiği bir bulgu yatıyor. Profesör John Hardy’nin 1989 yılında yaptığı araştırmada Alzheimer hastalarının beyinlerinde biriken amiloid proteini ilk kez tanımlandı.
Yaklaşık 20 yıldır Alzheimer hastalığı konusunda hiçbir ilaç gelişmesi olmadığını belirten Prof. Görsev, “Ancak son zamanlarda oldukça heyecanlı gelişmeler oldu. Bunlar özellikle amiloid birikimine engel olacak tedavilerle ilgiliydi. Yeni tedavi seçenekleri, Alzheimer’ın seyrinde yavaşlama yaratması açısından heyecan verici ve çok daha etkili gelişmelere yol açacak bir başlangıç” dedi.
