MARMARA DENİZİ’NİN TABANINA YERLEŞTİRİLECEK CİHAZ ETKİLİ OLUR MU?
Japonya örneğinde, erken uyarı sistemlerinin bazıları deniz tabanında bulunuyor. 2019’da düzenlenen ‘İstanbul Deprem Çalıştayı’nda konuşan dünyaca ünlü deprem uzmanı Prof. Dr. Marco Bohnhoff da Marmara Denizi’nin tabanına, uyarı cihazları yerleştirmenin mümkün ama maliyetli bir süreç olduğunun altını çizmişti. Peki Marmara’nın deniz tabanına yerleştirilecek cihazlar nasıl bir etki yaratabilir?
Bu sorumuza Doç. Dr. Doğan Kalafat, “Denizin tabanına yerleştirilirse karayollarına uzaklığı 20-30 kilometre olacak. Kırılmanın doğuda veya batıda olmasına göre de bu değişecek” diye yanıt verdi ve ekledi:
“Burası Japonya değil. Japonya’da olan depremler okyanus tabanında gerçekleşiyor. En son deprem kıyıya 340 kilometre uzaklıkta meydana gelmişti. Yıkıcı dalgaların karaya ulaşma süresi 40 saniyenin üzerinde… Bizim buradaki fayların şehirlerimize çok yakın olmasından dolayı insanlara erken uyarı verebilecek bir sistem yok. Burada yıkıcı dalgalar belki de 4 veya 5 saniye sonra karaya ulaşacak.”
‘BİNALARI TAHLİYE ETMEYE YETMEZ AMA İKİNCİL RİSKLER ÖNLENEBİLİR’
Okyanusta bir deprem olduğunda deprem dalgasının hızının yarıya indiğini ve kıyıya saniyede yaklaşık 3 kilometre hızla ulaştığını ifade eden Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Süleyman Pampal, “Deprem başladıktan sonra enerji dalgalar halinde yayılmaya başlar. Bu dalgalar saniyede 8-13 kilometre hızla gelir ve kaydedildiği zaman depremin başladığını anlarız. Ancak nerede başladığını ve büyüklüğünü belirlemek için birkaç dakikaya ihtiyaç vardır. İstanbul’daki Orta Marmara Fayı’nın kıyıya uzaklığı yaklaşık 15-20 kilometre yani dalganın kıyıya gelmesi için 2-3 saniye kadar bir süre var. Dolayısıyla depremi önceden Haber vermek bu kadar süre içerisinde insanları kurtarmaya ve binaları tahliyeye yetmez” diye konuştu.
Ancak Pampal, kazanılan birkaç saniyenin bile faydaları olacağının da altını çizerek “Bu dalgaların gelişi anlaşıldığında gaz vanaları, elektrik şalterleri gibi deprem anında ikincil risk yaratabilecek sistemleri kapatmak için bir şans olabilir” ifadelerini kullandı.
